سیدی کریم از سلاله کریم

ائمه اطهار علیهم السّلام را یادگاران ارزشمندی در ایران است كه مزار شریفشان به صورت مقبره هایی زیارتگاه علاقه مندان به خاندان عصمت و طهارت است. همانها كه از ظلم و جور و تعقیب خلفای بدكار و فاسد از موطن خود فراری شده و به انگیزه پناه به دوستان پیامبر و اهل بیت گرانقدرش، راهی كشور سربلند ایران شدند و بعضاً مخفیانه و بعضاً در حلقه محبت و مهمان نوازی شیعیان این سرزمین تا مدتی زیستند، و در پایان با مرگ طبیعی و یا با شهادت به حضرت دوست روی آوردند و روح بلندشان به ملكوت اعلی پیوست .

از جمله آن والاتباران، حضرت عبدالعظیم حسنی است كه در شهر قدیمی و پرآوازه (ری) كه اینك در جوار تهران است، صاحب حرم و بارگاه باشكوهی است و پیوسته مورد توجه دوستان خاندان عصمت و طهارت بوده و ضریح مقدس او (و سایر امام زادگانی كه در جوارش مدفونند) چون نگینی ارزشمند در حلقه طواف عاشقان خاندان رسول(ص) است. در این نوشتار به صورتی خلاصه و گذرا نگاهی به زندگانی آن حضرت خواهیم داشت .

بر بلندای علم و عمل

حضرت عبدالعظیم كه نسبش با چهار واسطه به امام حسن مجتبی علیه السّلام منتهی می شود، از بزرگان علما و محدثین و زهاد و عباد و صاحب ورع و تقوی و از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادی علیهم السّلام بوده و از آن بزرگواران نقل حدیث كرده است و از اخباری كه درباره وی وارد شده، استفاده می شود كه وی مورد مهر و علاقه و محل اعتماد و اطمینان ائمه اطهار علیهم السّلام بوده است .

از مطالعه تاریخ زندگی حضرت عبدالعظیم حسنی این مطلب روشن است كه او نسبت به ائمه زمان خود اخلاص و اعتقاد كاملی داشته است. وی در عصر خود دارای موقعیت عظیمی بوده و با عده زیادی از اصحاب ائمه علیهم السلام مرتبط بوده است. علمای رجال و فقهای بزرگ شیعه حضرت عبدالعظیم را در كتب خود توصیف و توثیق كرده اند و همگان او را به خلوص عقیده و صفای باطن و اعتقاد صحیح ستوده اند.

محدث معروف قرن اخیر مرحوم حاج میرزا حسن نوری در خاتمه مستدرك الوسائل نوشته : عبدالعظیم حسنی از سادات بزرگوار است، ما اكتفاء می كنیم در شرح حال او به رساله ای كه صاحب بن عباد (326-385 ه ) درباره او نوشته و گفتار او را درباره عبدالعظیم نقل می كنیم . ابوالقاسم اسماعیل بن عباد معروف به صاحب كه از نوادر روزگار و بزرگان زمان خود بود و وزارت مۆید الدوله و فخرالدوله بویهی را به عهده داشت ، در رساله خود درباره حضرت عبدالعظیم می نویسد: از من نسب عبدالعظیم حسنی را كه در مقبره شجره مدفون است ، پرسیدی و خواستی كه تو را از حالات و عقاید و علم و دانش و فضل و كمال و زهد و ورع او مطلع كنم . من اكنون به توفیق الهی به طور اختصار درباره او مطالبی را یادآور می شوم .

وی ابوالقاسم عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن الحسن بن زید بن الحسن بن علی بن ابیطالب علیه السّلام است، او صاحب ورع و تقوی و مذهب درست و روش صحیح بود . و دارای اعتقاد پاك و از اهل عبادت به شمار می رفت و معروف به امانت و درستكاری و راستگویی و صداقت بود . عبدالعظیم در امور دین آگاه و مطلع و به مسائل مذهبی و احكام قرآن به خوبی آشنا بوده و حقایق دینی را به خوبی درك می كرد و به عدل و توحید كه مذهب اهل حق است ، اعتقاد داشت. از حضرت جواد و امام هادی علیهماالسلام احادیث زیادی روایت كرده است و آن دو بزرگوار نامه ها و توقیعاتی برای او نوشته اند او از گروهی از اصحاب حضرت موسی بن جعفر و حضرت رضا علیهم السلام حدیث نموده است . عبدالعظیم حسنی كتب و تألیفاتی هم دارد كه از آن جمله كتابی است كه به یوم و لیله نام گذاری كرده است ، عده ای از بزرگان شیعه و مشایخ حدیث از وی اخذ حدیث كرده اند كه از جمله آن ها احمد بن ابی عبدالله برقی و ابوتراب رویانی هستند .

افلاکیِ خانه به دوش

عبدالعظیم از حاكم زمان خویش بیمناك بود و با بیم و هراس بود، چراکه وقتی عبدالعظیم حسنی از دستور متوکل مبنی بر توقیف و حبس او بخاطر مذاکراتش با حضرت هادی علیه السّلام باخبر شد، از ترس عمّال خلیفه وقت آواره شهرها گردید. او در شهرها در سیر و حركت بود تا وارد شهر ری شد و در محله ساربانان به منزل یكی از شیعیان در سكه الموالی ساكن گردید. روزها در سرداب این منزل به سر می برد و شبها را به نماز و روزها را به روزه می گذرانید .